ارائه مدل مفهومی عوامل کیفیت محصول از منظر مشتری و تولیدکننده با روش فراترکیب

روحانی پور, سید مهدی; جعفرنژاد چقوشی, احمد; عموزاد مهدیرجی, حنان; احسانی فر, محمد

doi:10.22034/jsqm.2023.414010.1523

ارائه مدل مفهومی عوامل کیفیت محصول از منظر مشتری و تولیدکننده با روش فراترکیب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ گروه مدیریت صنعتی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

² گروه مدیریت تکنولوژی و نوآوری، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

³ گروه مهندسی صنایع، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اراک، اراک،ایران.

10.22034/jsqm.2023.414010.1523

چکیده

کیفیت محصول، شامل سه متغیر کیفیت طراحی، کیفیت انطباق و کیفیت استفاده می‌باشد. این تحقیق به دنبال دسته‌بندی جدیدی از عوامل کیفیت محصول با در نظر گرفتن هر سه بُعد آن با استفاده از روش کیفی فراترکیب می‌باشد. پژوهش حاضر، بر اساس رویکرد کیفی و از منظر هدف یک پژوهش کاربردی است. در این پژوهش با روش فراترکیب به‌مرور نظام‌مند 66 تحقیق بین سال‌های 2000 تا 2023 پیرامون عوامل کیفیت محصول پرداخته‌ شد. جامعه آماری پژوهش شامل پژوهش‌های معتبر داخلی و خارجی موجود در پایگاه‌های علمی بود و به‌منظور تعیین روایی شاخص‌ها از تکنیک دلفی و نظرسنجی از 10 نفر خبرگان صنعت و دانشگاه بهره‌گیری شد. با توجه به استفاده از تکنیک دلفی جهت تأیید اعتبار شاخص‌ها و هم‌چنین ترکیب روش فراترکیب با نظریه گلاسه به‌منظور دسته‌بندی عوامل به کدهای باز، محوری و انتخابی مدل جدیدی از عوامل کیفیت محصول ارائه گردید و پژوهش ازاین‌حیث دارای نوآوری است. بر اساس یافته‌های پژوهش 40 کدباز و 6 کد محوری شامل «عوامل مدیریتی»، «منابع»، «طراحی و تکوین محصول»، «تمرکز بر مشتری»، «بازاریابی و فروش» و «استانداردسازی محصول» به‌عنوان عوامل اصلی و فرعی کیفیت محصول شناسایی شدند. به دلیل بررسی هم‌زمان هر سه بُعد کیفیت، مدل نهایی ارائه‌شده در مقایسه با سایر مطالعات انجام‌شده، از جامعیت کامل‌تری برخوردار است و می‌تواند به مدیران صنعتی کشور در ارتقاء کیفیت محصولات کمک شایانی کند. همچنین، این مدل جهت تعیین معیارهای سنجش نرخ کیفیت محصول می‌تواند مرجع مناسب و جامعی باشد.

کلیدواژه‌ها