تأثیر مدیریت دانش بر عملکرد شرکت‌ها: با تأکید بر نقش قابلیت‌های پویا و سرمایه اجتماعی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مدرس دانشگاه علمی کاربردی استان ایلام، مرکز ایلام یک

2 دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی دانشگاه ایلام

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر مدیریت دانش بر عملکرد شرکت‌ها با تأکید بر نقش قابلیت‌های پویا و سرمایه‌ی اجتماعی است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی- همبستگی است. جامعه‌ی آماری پژوهش شرکت‌های دانش‌بنیان مستقر در پارک‌های علم‌و‌فناوری کشور بودند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسش‌نامه‌ی استاندارد بود که روایی محتوایی آن با استفاده از نظر خبرگان و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ (مدیریت دانش 81/0، عملکرد شرکت‌ها 88/0، قابلیت پویا 70/ و سرمایه‌ی اجتماعی 83/0) تأیید شد. آزمون مدل مفهومی و فرضیه‌های پژوهش با استفاده از مدل‌یابی معادلات ساختاری با استفاده از نرم‌افزار اسمارت پی ال اس انجام گرفت. یافته‌ها نشان داد که اثر مدیریت دانش به‌صورت مستقیم بر عملکرد معنادار نبوده و تنها به‌صورت غیرمستقیم و از طریق سرمایه‌ی اجتماعی معنادار است، همچنین مدیریت دانش بر قابلیت‌های پویا نیز اثر معناداری ندارد. یافته‌های دیگر نشان داد که سرمایه‌ی اجتماعی بر عملکرد و قابلیت‌های پویا مؤثر است و قابلیت‌های پویا نیز بر عملکرد اثر معناداری دارد.
 
The impact of knowledge management on performance of corporations  with an emphasis on the role of social capital and dynamic capability
 
Abstract
The present study aims to study the impact of knowledge management on performance of corporations with an emphasis on the role of social capital and dynamic capability. This study is, in terms of the aim, an applied research and in terms of methodology, a descriptive-correlation. The statistical society of this research is knowledge organizations based in the science and technology parks. The tool for collecting data was a standard questionnaire, the content validity of which was confirmed by experts’ comments, and its reliability was confirmed by Cranach’s alpha coefficient(Knowledge management,/081, performance, 0/88, dynamic capability, 0/70, social capital, 0/83 ). The conceptual model and hypotheses of the research are tested by structural equations modeling using smart PLS software. The findings showed that impact of knowledge management on performance is not significant directly and that it is only significant indirectly and through social capital. In addition, knowledge management does not have significant impact on dynamic capabilities. Other findings showed that social capital is effective on performance and dynamic capabilities and dynamic capabilities have significant impact on the performance.
 

کلیدواژه‌ها

مراجع

آرمان، م؛ شفیعی، م. (1396). قابلیت‌های رقابتی در شرکت‌های دانش‌بنیان مدلی برای تبیین نقش چابکی استراتژیک و یادگیری استراتژیک. مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، سال بیست‌و‌پنجم، شماره‌ی 83، ص25-50.
آشنا، م؛ عسگری، ن؛ مرادی صالح، ع؛ غفوری، د. (1392). نقش فرهنگ سازمانی در تسهیل اقدامات مدیریت دانش، مدیریت فناوری اطلاعات، دوره‌ی 5، شماره‌ی4، ص1-22.
ابیلی، خ؛ زارع‌خلیلی، م. (1392). بررسی رابطه بین سرمایه‌ی اجتماعی سازمانی با مدیریت دانش در یک شرکت بیمه دولتی. پژوهش‌نامه‌ی بیمه، سال بیست‌و‌هشتم، شماره‌ی 2، شماره مسلسل 120، ص 129-152.
اخوان، پ؛ یزدی مقدم، ج. (1392). بررسی توأم نقش اصول اخلاقی و مدیریت دانش بر عملکرد. فصلنامه اخلاق در علوم فناوری، سال هشتم، شماره2. ص 37-51.
امیرخانی، ط؛ سپهوند، ر؛ عارف‌نژاد، م. (1393)3 وظایف مدیریت منابع انسانی و عملکرد سازمان: با بررسی نقش سرمایه‌های اجتماعی و روان‌شناختی. علوم مدیریت ایران، سال نهم، شماره‌ی 34، ص 105-124.
انصاری رنانی، ق؛ قاسمی نامقی، م. (1388). ارزیابی اثر مدیریت دانش در خلق استراتژی رقابتی تمایز از مجرای زنجیره‌ی ‌ارزش فعالیت‌های سازمان. پژوهش‌نامه‌ی مدیریت تحول، سال اول، شماره‌‌ی 2، ص 1-20.
بردبار، غ؛ زارعی، م. (1392) بررسی تأثیر سرمایه‌ی اجتماعی سازمانی بر ارتقای سطح مدیریت دانش در سازمان بهزیستی استان یزد. جامعه‌شناسی کاربردی، سال 24، شماره‌ی 4، پیاپی 52، ص 227-244.
تولایی، ر؛ کریمی، ز؛ نظافتی، ن. (1398). بررسی تأثیر مدیریت دانش بر عملکردهای غیرمالی در سازمان‌های مالی با نقش تعدیلگر سبک تصمیم‌گیری. مدیریت راهبردی دانش سازمانی، سال دوم، شماره‌ی 5، ص 53-81.
حسین‌پور، د؛ آذر، م. (1390). بررسی رابطه بین سرمایه‌ی فکری و اجتماعی با عملکرد سازمانی از نظر مدیران و کارکنان. مدیریت توسعه و تحول. شماره‌ی 7، ص 19-29.
زمردیان، غ؛ رستمی، ع. (1389). استقرار نظام مدیریت دانش مبتنی بر سرمایه‌ی اجتماعی (مطالعه‌ی موردی: واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی منطقه 8). حسابداری مدیریت، سال سوم، شماره 5، ص 45-63.
شیخ‌اسمعیلی، س؛ صلواتی، ع؛ یزدی، ا. (1392). ارائه‌ی مدل جامع پیش‌بینی عوامل موثر بر موفقیت سامان‌های مدیریت دانش. پژوهش‌نامه‌ی نظم و امنیت انتظامی، سال ششم، شماره‌ی اول، ص 1-28.
کردنائیج، ا؛ مشبکی، ا؛ ساسانی، م؛ دلخواه، ج. (1393). بررسی تأثر قابلیت‌های پویایی بر عملکرد سازمانی با رویکرد کارت امتیازی متوازن. پژوهش‌نامه‌ی مدیریت اجرایی. سال ششم، شماره 12، ص 107-130.
مانیان، ا؛ اصغری‌زاده، ع؛ دهقان بنادکی، م. (1390). نقش مدیریت دانش در عملکرد فرایند توسعه‌ی محصول جدید پژوهشی پیرامون شرکت‌های SME صنعت نرم‌افزار استان یزد. مدیرت فناوری اطلاعات، دوره‌ی 3، شماره‌ی 8، ص 133-150.
محسنین، ش؛ اسفیدانی، ر‌. (1393)، معادلات ساختاری مبتنی بر رویکرد حداقل مربعات جزئی به کمک نرم‌افزار SMART- PLS، چاپ اول. تهران. موسسه کتاب مهربان نشر.
نقی‌زاده، م؛ سیدنقوی، م؛ احسانی، ر. (1392). تاثیر قابلیت‌های پویا بر توانمندی نوآوری محصول در بنگاه‌های بخش دارویی ایران. مدیریت نوآوری، سال دوم. شماره‌ی 3، ص 27-51.
نکوئی‌زاده، م؛ حسینی، س؛ قره‌چه، م؛ حاجی کریمی، ع. (1393). مدل سازوکار اثرگذاری قابلیت‌های پویا بر عملکرد شرکت. اندیشه‌ی مدیریت راهبردی، سال هشتم، شماره‌ی 2، شماره پیاپی 31 ، ص 16-38.
یونسی‌فر، س؛ محقر، ع؛ یونسی‌فر، س. (1393). بررسی رابطه‌ی مدیریت دانش و عملکرد سازمانی (مطالعه‌ی موردی: بیمارستان شهید صدوقی یزد). فصل‌نامه‌ی توسعه‌ی آموزشی جندی‌شاپور، سال پنجم، شماره‌ی 3، ص 275-280.
هادوی، س. (1388). چیستی قابلیت‌های پویا، تدبیر، شماره212، ص 35-40.
هرندی، ع. (1393). تبیین نقش سرمایه اجتماعی و انتقال دانش در یادگیری شرکت‌های دانش بنیان. مدیریت توسعه فناوری. سال اول، شماره4، ص 161-182.
Allen, R. S., Dawson, G., Wheatley, K. & White, C.S. (2008). Perceived diversity and Organizational Performance. Employee Relations, Vol.30, No.1, P. 20.
Alguezaui, S., Filieri, R. (2010). investigating the role of social capital in innovation: sparse versus dense network. Journal of Knowledge Management, 14(6), 891-909.
Birasnav, M.(2014). Knowledge management and organizational performance in the service industry: The role of transformational leadership beyond the effects of transactional leadership, Journal of Business Research 67.1622–1629.http://dx.doi.org/10.1016/j.jbusres.2013.09.006.
Chin, K., Lau, H., & Pun, K. (2003). Development of Aknowledge-based Self- assessment System for Measuring Organizational Performance, Expert Systems with Applications, 3. 443-455.
Chow, I.H.( 2009). The Relationship between Social Capital, Organizational Citizenship behavior, and Performance Outcomes: an Empirical Study from China, S.A.M. Advanced Management Journal, 74(3).44– 53.
Cohen, J.F , Olsen, K, (2015). Knowledge management capabilities and firm performance: A test of universalistic, contingency and complementarity perspectives, Expert Systems with Applications, 42, 1178–1188. http://dx.doi.org/10.1016/j.eswa.2014.09.002.
Edwards, Rosalind. (2005) Overview of the ‘Social Capital’: Its Relevance and implications for Local communities conference, Families and Social Capital Group London South Bank University, Review paper.
Jha, A., & Cox, J.(2015). Corporate Social Responsibility and Social Capital. Journal of Banking & Finance. Dio: http://dx.doi.org/10.1016/j.jbankfin.2015.08.003
Ho, L. (2008). What Affects Organizational Performance. Industrial Management & Data System.108-118.
Hooley Graham J., Greenley Gordon E., Cadogan John W., & Fahy John, (2005), The performance impact of marketing resources, Journal of Business Research, 58. 18– 27.
Hsu, L.C. . Wang, C.H. (2012), “Clarifying the effect of intellectual capital on performance: the mediating role of dynamic capability, British Journal of Management, Vol. 23 No. 2, pp. 179-205.
Kazlauskaite, R,. Buciuniene, I., Turauskas, L.(2012). Organisational and psychological empowerment in the HRM-performance linkage. Employee Relations. Vol. 34 No. 2. 138-158.
Kuo, Tsung-Hsien; Li-An; Ho Chinho, Lin; Kuei-Kuei, Lai (2010). “Employee Empowerment in a Technology Advanced Work Environment“. Industrial Management & Data Systems, 110(1), 24-42.
Lapiņ, I., Maurāne, G., Stariņeca, O.,(2014), Human resource management models: aspects of knowledge management and corporate social responsibility, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 110. 577 – 586.
López-Nicolás, C, Mero˜no-Cerdán, A. L,(2011). Strategic knowledge management, innovation and performance. International Journal of Information Management, 31,.502–509. doi:10.1016/j.ijinfomgt.2011.02.003.
Protogerou, A., Caloghirou, Y., & Lioukas, S. (2008). Dynamic capabilities and their indirect impact on firm performance (No. 08-11). DRUID, Copenhagen Business School, Department of Industrial Economics and Strategy/Aalborg University, Department of Business Studies.
Reijsen, J.V., Helms, R., Batenburg, R. and Foorthuis, R. (2014), “The impact of knowledge management and social capital on dynamic capability in organizations”, Knowledge Management Research & Practice, Vol. 13 No. 4. 401-417.
Schermuly, C. C.; Schermuly, R. A.; Meyer, B. (2011). “Effects of Vice-Principals Psychological Empowerment on Job Satisfaction and Burnout”. International Journal of Educational Management, 25(3), 252-264.
Singh, B., Rao, M.K.(2016). Effect of intellectual capital on dynamic capabilities. Journal of Organizational Change Management Vol. 29 No. 2. 129-149.
Tseng, S., Lee, P. (2014). The effect of knowledge management capability and dynamic capability on organizational performance. Journal of Enterprise Information Management Vol. 27 No. 2. 158-179.
Xin, Y., Ojanen, V., Huiskonen, J., (2019). Dealing with Knowledge Management Practices in Different Product Lifecycle Phases Within Product-Service Systems. 11th CIRP Conference on Industrial Product-Service Systems, Procedia CIRP 83, pp. 111-117.
Zheng, W., Yang, B., McLean, G. N.,(2010). Linking organizational culture, structure, strategy, and organizational effectiveness: Mediating role of knowledge management, Journal of Business Research .63 .763–771.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 14 دی 1398
  • تاریخ بازنگری: 17 بهمن 1398
  • تاریخ پذیرش: 19 اسفند 1398

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار